طاق
از نخستین نمونه های طاق می توان به طاق های آجری نیم دایره ای اشاره کرد که مربوط به ۱۳۰۰ پیش از میلاد بوده است و در شوش یافت شده و مصالح آن از آجر بوده است. ورودی های زیگوران چغازنبیل مربوط به سال ۱۲۵۰ پیش از میلاد پوشش طاقی داشته است. این فرم طاق سازی بعد ها در ایران تکامل یافت و اوج آن در زمان ساسانیان در ساختمان های طاقی شکل مثل طاق کسری در تیسفون مشاهده می کنیم. دلیل استفاده از این روش را کمبود مصالح چوبی و از بین رفتن جنگل ها می دانند.
پس از دوره ساسانیان در دوره های مختلف اسلامی این فرم طاق سازی عمومیت خود را حفظ کرده و نمونه های دیگری از این روش در مساجد ، بازارها و بسیاری از آثار اسلامی بهوجود آمد.
طاق آهنگ:طاق آهنگ مانند یك نیم استوانه است كه با مصالح بنّایی اجرا می شود و بر روی دو دیوار باربر و دیوار انتهای قوس قرار می گیرد. معروف ترین و بزرگترین طاق از این نوع، طاق كسری در تیسفون با 30 متر ارتفاع و 25 متر دهانه قوس است.
یك مقبره ایلامی با طاق آهنگ در موزه شوش مربوط به هزازه دوم قبل از میلاد.
طاق چهاربخش:هرگاه دو طاق آهنگ، یكدیگر را به طور قایم قطع كنند، از تقاطع آنها، یك طاق چهار بخش تشكیل می شود؛ مانند طاق شبستان غربی مسجد جمعه اصفهان
شبستان غربی مسجد جمعه اصفهان؛ طاق شبستان از نوع چاربخش است.
طاق تویزه:طاق و تویزه مانند یك نیم استوانه آجری یا خشتی است كه دنده های قوسی شكلی در داخل طاق، به نام تویزه وجود دارد و بار سقف را این تویزه ها به دیوار زیرین انتقال می دهند
طاق و تویزه در سمت شمالی مسجد النبی یا همان مسجد شاه سابق
طاق کلنبه: جهت اجرای طاق كلنبه (ابتدا چهار تویزه همانند شكل 15 بر روی چهار پایه طاق می زنند و سپس بین تویزه ها را با خشت و آجر پر می كنند
طرز اجرای طاق كلنبه در مسجد حضرت علی (ع) در شهر یزد